Revolta - Geneva Camerata
Sinfónía og hiphop dans mætast í fyrsta sinn á Íslandi!
Hljómsveitin Geneva Camerata og krumpdansarar í Eldborg 14. júní 2025.
Harpa kynnir einstakan viðburð í Eldborg með hljómsveitinni Geneva Camerata þar sem krumpdans sameinast einu mesta meistaraverki tónlistarsögunnar, 5. sinfóníu Dmitris Shostakovítsj.
Fimmta sinfónía Shostakovitsj (1908 – 1975) var frumflutt í Leníngrad árið 1937 þegar ofsóknir Stalín stóðu sem hæst. Verkið er gríðarlega áhrifamikið, fullt af nístandi sársauka sem og himneskri fegurð. Hér er magnþrunginni tónlist Shostakovitsj teflt saman við krumpdans, kraftmikinn street dans sem þróaðist í Los Angeles í kringum síðustu aldamót. Sviðsetning er eftir Kader Attou, margverðlaunaðan danshöfund og brautryðjanda á sviði hip-hop dansmenningar á heimsvísu og dansarann og danshöfundinn Grichka.
Hljóðfæraleikarar Geneva Camerata spila á hljóðfæri sín og dansa ásamt fjórum krump-dönsurum, þeim Grichka, Melissu, Dexter og Hendrickx. Útkoman er gríðarlega kraftmikill gjörningur sem talar beint inn í samtímann og snertir á málum á borð við skilning, frelsi og umburðarlyndi.
Viðburðurinn hefst á sérstöku opnunaratriði þar sem hljómsveit og dansarar flytja verkið Battle Zone eftir Alexandre Mastrangelo (f. 1989). Verkið er glænýtt, pantað af hljómsveitinni og er samið fyrir REVOLTA-viðburðinn.
Um Geneva Camerata
Geneva Camerata (GECA) hefur vakið heimsathygli fyrir ferska og nýstárlega nálgun sína við klassíska tónlist. Hljómsveitin var stofnuð árið 2013 af hinum víðkunna píanóeinleikara og hljómsveitarstjóra David Greilsammer. GECA er rómuð fyrir nýsköpun á sviði sígildrar tónlistar þar sem hún hefur þanið út mörk hins sígilda tónleikaforms og starfað með listafólki úr ólíkum listgreinum, svo sem úr leikhúsi, myndlist, dansi og sirkuslistum. Efnisskrá hennar er víðfeðm og margbreytileg þar sem hún tekst á við fjölbreyttar tónlistarstefnur, sígilda og samtímatónlist, jazz, rokk og raftónlist.
Hljómsveitin hefur aðsetur í Genf og er skipuð um sextíu framúrskarandi hljóðfæraleikurum sem koma frá öllum heimshornum. GECA hefur leikið með fjölmörgum eftirsóttum einleikurum og komið fram á tónleikum í bæði virtum tónleikahúsum og óhefðbundnum tónleikarýmum víða um heim.
Listrænn stjórnandi GECA er David Greilsammer.
Revolta - Geneva Camerata
GRICHKA - Kóreógrafía og dansari
Árið 2005 uppgötvaði hann krump dansstílinn sem gerði honum kleift að tjá persónuleika sinn, andlega kraft og blandaðan uppruna. Hann ákvað fljótt að fara á upprunastað krumpsins og árið 2006 fór hann þangað sem allt byrjaði, í gettóin í Los Angeles. Árið 2008 gekk hann til liðs við NY Madness Fam í Bandaríkjunum þar sem hann var einn af frumkvöðlum krumphreyfingarinnar í Evrópu. Grichka hefur tekið þátt í fjölmörgum dansbardögum og hefur tvisvar sinnum unnið EBS heimsmeistaratitilinn í krumpdansi.
MELISSA - Dansari
Melissa hefur verið dansari frá barnæsku en árið 2008 uppgötvaði hún krump hreyfinguna. Hún hefur unnið til nokkurra alþjóðlegra verðlauna í krump- og hip-hop danskeppnum og er einn af stofnendum Madrootz Collective - hópi evrópskra krump-brautryðjenda. Í gegnum árin hefur Melissa einnig tekið þátt í mörgum félags- og góðgerðarverkefnum og blandað dansi við manngildi sem henni eru kær.
DEXTER - Dansari
Upprunalega frá Líberíu, Afríku, neyddist Dexter til að yfirgefa land sitt mjög ungur vegna pólitískra og hernaðarátaka. Dexter hefur helgað sig dansinum og árið 2006 uppgötvaði hann krump-hreyfinguna sem gerði honum kleift að þróa ákveðinn hreyfistíl. Hann hefur unnið fjölmargar alþjóðlegar keppnir og varð fljótt viðmið í afrísku hiphopsenunni.
DAVID GREILSAMMER - Hljómsveitarstjóri
David Greilsammer er viðurkenndur sem einn af djörfustu hljómsveitar- og píanóleikurum samtímans. David hefur verið lofaður fyrir Mozart túlkun sína og hefur leikið allar píanósónötur Mozarts í eins dags „maraþoni“ í París og nýlega lék hann og stjórnaði öllum tuttugu og sjö píanókonsertum Mozarts á níu tónleikum í röð. David hefur komið fram sem hljómsveitarstjóri/einleikari með BBC Philharmonic, San Francisco Symphony, Tokyo Metropolitan Orchestra, Hong Kong Philharmonic, Symphoniker Hamburg, Orchestra Verdi di Milano, Israel Symphony, Philharmonique de Radio France og Orquesta Sinfónica Naciónal de México.
KADER ATTOU - Kóreógrafía og leikmynd
Kader Attou er einn af stærstu frumkvöðlum nútíma- og hiphop dans og hefur gjörbylt heimi kóreógrafíu og street dans með húmanískri nálgun. Árið 2008 var Kader Attou ráðinn forstöðumaður Centre Chorégraphique National de La Rochelle og varð þar með fyrsti danshöfundurinn úr hip hop heiminum til að stýra landsstofnun í Frakklandi. Árið 2013 tók Kader Attou við stöðu Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres af forseta franska lýðveldisins og árið 2015 var hann einnig nefndur Chevalier dans l'Ordre National de la Légion d'Honneur.
Hrist upp í gömlum hefðum
Geneva Camerata (Kammersveitin í Genf) var stofnuð árið 2013. Sveitin er skipuð um fimmtíu framúrskarandi hljóðfæraleikurum sem koma víða að og eiga það sammerkt að vera óhræddir við að feta nýjar slóðir í nálgun sinni við sígilda tónlist. Starfið í hljómsveitinni krefst enda víðsýni og forvitni þar sem áhættur eru teknar og hljóðfæraleikararnir stíga inn í hlutverk sem þeir eru alls óvanir að takast á við.
Samstarf sinfóníuhljómsveita við aðra listgeira er vel þekkt víða um heim en Geneva Camerata stígur skrefinu lengra. Í Revolta, sem fer á svið Eldborgar 14. júní næstkomandi, taka hljóðfæraleikararnir þátt í sviðsetningunni með dansi og hreyfingum ásamt fjórum hipphoppdönsurum.
Hljóðfæraleikararnir spila standandi, krjúpandi, liggjandi og á fleygiferð. Verkið flytja þeir eftir minni enda krefst sviðsetningin þess að þeir séu hreyfanlegir og ekki háðir nótum á nótnapúlti. Til verður sýning sem á engan sinn líka í hinum sinfóníska tónleikasal, ófyrirsjáanleg, gríðarlega spennandi og á köflum hættuleg!
Auk nýstárlegra sviðsetninga á sinfónískum verkum eftir tónskáld svo sem Lully, Mozart, Beethoven, Dvorak, Mahler og Shostakovitsj hefur Geneva Camerata vakið athygli fyrir ferskt, fjölbreytt og fjölþjóðlegt efnisval á hefðbundnari tónleikum sínum.
Hljómsveitin hefur starfað með röppurum og rokkurum, jazz- og raftónlistarfólki og leikið tónlist allt frá miðöldum og til okkar daga þar sem tónlistarhefðir frá ólíkum heimshornum eru á dagskrá en hljómsveitin hefur leikið í virtum tónleikasölum og í óhefðbundnari viðburðarýmum víðs vegar um heiminn við frábærar undirtektir.
Viðbragð listamanns við ofríki og ofbeldi
Fimmta sinfónía Shostakovitsj, sem Geneva Camerata flytur á sviði Eldborgar, var frumflutt á miklum umbrotatímum í lífi Shostakovitsj. Tæpum tveimur árum áður hafði Pravda, málgagn sovéska kommúnistaflokksins, birt fordæmingu á tónlist Shostakovitsj eftir að tónskáldið féll í ónáð hjá Stalín. Í kjölfarið var Shostakovitsj undir stöðugri smásjá yfirvalda, honum gert að draga verk sín til baka og semja tónlist sem þjónaði hagsmunum ríkis og verkalýðs: bjarta, uppbyggilega og auðskiljanlega!
Fimmta sinfónían var frumflutt í nóvember 1937 í Leníngrad við gríðarleg fagnaðarlæti og Shostakovitsj tókst hið ómögulega, að vera trúr sinni listrænu köllun en komast á sama tíma í gegnum nálarauga ritskoðara. Stjórnvöld túlkuðu verkið sem glæsilega hetjuhljómkviðu um lífið í Sovétríkjunum en litu alfarið fram hjá þeim djúpa harmi sem almenningur skynjaði svo vel þá og allar götur síðan. Verkið hefur gjarnan verið sagt eitt áhrifamesta andsvar listamanns við ofríki og kúgun, fullt af nístandi togstreitu og mótsögnum.
Hvað eiga Shostakovitsj og krumpdans sameiginlegt?
Nálgun Geneva Camerata við þessa mögnuðu sinfóníu Shostakovitsj er frumleg og í hæsta máta óhefðbundin þar sem verkinu er teflt saman við krumpdans, hipphopp dansstíl sem þróaðist í kringum árið 2000 í jaðarsettum lágtekjuhverfum Los Angeles-borgar. Krumpdans einkennist af áköfum og kraftmiklum hreyfingum og varð til sem andsvar gegn kynþáttahyggju og lögregluofbeldi, alvarlegu og viðvarandi samfélagsmeini í Bandaríkjunum.
Með krumpdansinum fann dansarinn leið til að tjá reiði og sorg yfir félagslegu óréttlæti og hefja sig upp yfir kringumstæður sínar á djúpan og áhrifaríkan hátt. Krump er skammstöfun fyrir Kingdom Radically Uplifting Mighty Praise sem vísar til þeirrar andlegu og trúarlegu víddar sem felst í dansinum og lyftir dansaranum úr erfiðum kringumstæðum, frá örbirgð, ofbeldi og útilokun.
Hliðstæðurnar á milli verks Shostakovitsj og krumpdansins verða því þegar vel er að gáð býsna skýrar en bæði sinfónían og dansinn spretta fram sem andsvar gegn ofríki og kúgun, þá og nú. Uppsetning Geneva Camerata á þessu tæplega níræða meistaraverki Shostakovitsj verður þannig sterk áminning til okkar um hvers listin er megnug og hvernig listamenn ná að búa til óendanlega fegurð og töfra, jafnvel við óbærilegar kringumstæður.
